ว่าด้วยเรื่อง…ที่ดิน ปัญหาเรื้อรังของประเทศ
ผมเป็นคณะกรรมการกำหนดพื้นที่ที่จะเดินสำรวจออกโฉนดที่ดิน ของจังหวัดนครสวรรค์ ในนามของกรรมาธิการธรรมาภิบาลจังหวัดนครสวรรค์
คณะกรรมการชุดนี้ ปีหนึ่งจะประชุมกันครั้งหนึ่ง
ภาระหน้าที่คือจะเอาจำนวน…”แจ้งบอกดิน” มาพิจารณาตามที่ประชาชนขอให้ไปสำรวจเพื่อออกโฉนด
คำว่า “บอกดิน” คือโครงการที่เปิดโอกาสให้ประชาชนผู้มีที่ดิน แต่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ หรือมี ส.ค. 1 น.ส. 3 น.ส. 3 ก. แจ้งข้อมูลตำแหน่งที่ดินทุกประเภท ที่ยังไม่มีโฉนดที่ดิน ซึ่งมุ่งเน้นการให้บริการในรูปแบบการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนโดยการนำข้อมูลที่ได้ ตรวจสอบเบื้องต้นแล้ว ไปใช้สำหรับการจัดทำแผนงาน ไปใช้สำหรับการจัดการที่ดิน แล้วออกเป็นโฉนดให้
ที่ดินในประเทศเรา แบ่งออกเป็น 2 ส่วนใหญ่ๆ คือที่ดินของประชาชนเป็นเจ้าของ กับที่ดินที่เป็นของรัฐ สำหรับที่ดินของรัฐ มีหลายหน่วยงานดูแล
เรื่องที่ดินเป็นปัญหาใหญ่ ปัญหาหนึ่งของประเทศ ที่สร้างความขัดแย้งระหว่างประชาชนกับรัฐ และระหว่างประชาชนกับประชาชนด้วยกัน ที่เรื้อรังมายาวนาน
กรมที่ดิน มีหน้าที่ดูแล้วที่ดินของเอกชน ไม่เกี่ยวกับที่ดินของรัฐ
ส่วนที่ดินของรัฐ ก็มีหน่วยงานอื่นดูแล เช่น กรมธนารักษ์
แล้วยังมีหน่วยงานอื่นอีกที่แบ่งกันดูเรื่องที่ดิน เช่น สปก. ดูแลที่ดินที่รัฐจัดสรรเพื่อให้ประชาชนไปทำการเกษตรเท่านั้น
มี กรมป่าไม้ ก็ดูที่ดินที่เป็นป่าไม้ มีปฏิรูปที่ดิน มีสถานีพัฒนาที่ดิน มีสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ดิน
งง…ไหมครับ ว่าประเทศเรามีคนดูแลที่ดินมากเหลือเกิน ขนาดมีหลายหน่วยงานมากถึงเพียงนี้ ประชาชนยังบุกรุกที่ดินกันเป็นว่าเล่น สร้างปัญหาไม่จบไม่สิ้น รุนแรงถึงขนาดฆ่าแกงกันเพราะเรื่องแย่งที่ดิน มีคดีรกศาล รกคุก เพราะคนของแผ่นดินกับที่ดินที่ทุกหน่วยงานดูแล
ปีนี้ มีที่ดินที่ประชาชนแจ้งขอให้มีการสำรวจเพื่อออกโฉนดร่วมกัน 11 อำเภอ มีจำนวนบอกดิน 1-3 รวมกันถึง 2,802 ราย
เจ้าหน้าที่ที่จะออกสำรวจคือ เจ้าหน้าที่ของสำนักงานที่ดิน แต่เจ้าหน้าที่ต้องให้บริการงานประจำไปด้วย ดังนั้นจะไม่มีเจ้าหน้าที่ออกไปสำรวจโดยเฉพาะ และการสำรวจก็ ต้องอาศัยงบประมาณแผ่นดินที่กรมที่ดินจัดสรรมาให้ด้วย
สรุปว่าต้องทำงานตามงบประมาณ และกำลังเจ้าหน้าที่
ผมถามในที่ประชุมว่า ปีหนึ่ง ทำได้กี่ราย คำตอบคืองบที่ให้มาปีหนึ่งก็ประมาณ 60 กว่าราย
สรุปว่า…อีกสิบๆปีก็ออกโฉนดได้ไม่ครบตามที่ประชาชนร้องขอ
ครับ…เอาเฉพาะจังหวัดนครสวรรค์ เราเพียงจังหวัดเดียว ที่ดินที่เรามี ก็มีที่ดินที่อยู่ตามหน่วยงานเท่าเดิม ที่ดินไม่ได้งอกออกมาอีก เรายังออกเอกสารให้ประชาชนได้ไม่ครบ ทั้งที่ยุคนี้ยุคดิจิทัล ยุคศตวรรษที่ 21 แล้ว
ผมไม่ได้มากล่าวโทษเจ้าหน้าที่ที่ดิน เพราะเขาก็ต้องทำงานตามงบประมาณ ตามแผนงาน
ที่คณะกรรมการชุดนี้มาประชุมกันก็เพื่อขออนุมัติออกไปเดินสำรวจตามที่ประชาชนให้ข้อมูลมา และตามที่รัฐมีงบประมาณมาให้ สำรวจเพื่อจะออกเป็นโฉนดให้ประชาชน
ประชาชนเราก็เหลือเกิน นึกอยากใช้ที่ดินตรงไหนมาทำมาหากิน ก็เข้าไปทำไปใช้ที่ดินเลย ทั้งที่ไม่มีใบอนุญาตให้เข้าใช้ กฎหมายไม่มีความหมายเลย
นักปกครองในท้องถิ่นไม่ว่าผู้ใหญ่บ้าน กำนัน นายอำเภอ ก็ทำงานไม่ทันการกับการบุกรุกของประชาชน ทั้งที่อยู่ในพื้นที่ที่รับผิดชอบ ปัญหาจึงกลายเป็นการมาตามล้างตามเช็ดกันไม่จบไม่สิ้น
คงอีกนานกว่าจะไปสำรวจได้ครบตามที่ประชาชนร้องขอมา ไม่ใช่ใช้เวลากันปีสองปีจบ คงใช้เวลาอีกเป็น สิบๆปี
ถ้ารัฐไม่มีนโยบายการทำงานเชิงรุก
นี่คือประเทศไทย ทั้งที่ที่ดินก็มีเท่าเดิม ไม่ได้งอกออกมาเพิ่มเลย
ไม่รู้ว่าจะไปกล่าวโทษใคร ต้องอยู่กันไปเช่นนี้.
………………………………………
