ก่อนที่เราจะได้ในสิ่งที่เราต้องการในชีวิตอย่างมีความสุขได้ เราจะต้องรู้จักตัวเองเสียก่อน เราจะมีความสุขในชีวิตได้อย่างแท้จริง ก็ต่อเมื่อเราใช้ชีวิตของเราทุกวันทำในสิ่งที่เราให้คุณค่าและความสำคัญ
การที่เราจะรู้ว่าอะไรคือสิ่งที่เราให้คุณค่าและความสำคัญ เราจะต้องรู้จักตัวเองให้ได้เสียก่อน (Self-actualization) เมื่อไรเราจะรู้ว่าเรารู้จักตัวเอง (Self-Actualization) ดีแล้ว คนที่เป็นตัวของตัวเอง รู้จักตัวเองจะมีความคิดและความรู้สึกดังต่อไปนี้
- รู้สึกขอบคุณกับสิ่งต่างๆ ในชีวิต เมื่อไรก็ตามที่เรารู้สึกชื่นชมยินดีกับชีวิตของเรา เราใช้ชีวิตตามเป้าหมายที่เราวางไว้แต่ก็มีความสุข และชื่นชมยินดีกับสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างทาง แน่นอนระหว่างทางเราอาจจะเจอปัญหาและอุปสรรค แต่คุณก็จะมองเห็นสิ่งดีๆ ที่เกิดขึ้นอีกด้านอยู่เสมอเช่นกัน
- มีความคิดสร้างสรรค์ การที่เราชื่นชอบตัวเอง มองโลกในแง่ดีและมีภาวะอารมณ์ในด้านบวก เราจะสามารถใช้สมองด้านความคิดสร้างสรรค์ได้ดี ซึ่งความคิดสร้างสรรค์นี้จะช่วยให้เราจัดการเรื่องต่างๆที่ยุ่งยากซับซ้อนได้ดี ทำให้เราสามารถปรับปรุงและพัฒนาชีวิตของเราให้ดีขึ้นได้
- มีความต้องการที่จะช่วยเหลือผู้อื่น คนที่ชอบช่วยเหลือและแบ่งปัน มาจากการที่พวกเขามีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจและเข้าใจผู้อื่น ซึ่งล้วนแล้วแต่มาจากการที่พวกเขาสามารถเข้าใจตัวเองด้วยเช่นกัน
- มองเห็นภาพใหญ่ แม้ว่าเราจะใช้ชีวิตของเราในแต่ละวันอย่างดี มีความสุขจากสิ่งเล็กๆน้อยๆที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน แต่เราก็เข้าใจว่าชีวิตของเราจริงๆแล้วต้องการอะไร เราทำอะไรเพื่ออะไรทำให้เรามีแรงผลักดันและกำลังใจในการใช้ชีวิตในแต่ละวันของเราให้ดี เพื่อเป้าหมายใหญ่ที่เราต้องการ
- สร้างความสัมพันธ์ที่มีความหมายกับผู้คน คนที่มีบาดแผลทางใจจะพยายามที่จะสร้างกำแพงเพื่อปกป้องตัวเองไม่แสดงตัวตนที่แท้จริงของตัวเองให้คนได้รู้จัก เพราะพวกเขากลัวที่จะต้องผิดหวังและเสียใจอีก การที่เราสร้างกำแพงขึ้นมาแบบนี้เป็นข้อจำกัดที่ทำให้เราไม่สามารถสร้างความสัมพันธ์ที่จริงใจและมีความหมายกับผู้คนได้
- มีความเห็นอกเห็นใจคนอื่น เนื่องจากเรารู้จักตัวเอง รักตัวเองในแบบที่เราเป็น ปลอบใจและแสดงความเห็นอกเห็นใจตัวเองได้ เราก็เลยเข้าใจว่าคนอื่นก็เป็นเพียงมนุษย์ธรรมดาที่ไม่สมบูรณ์แบบเช่นกัน ทำให้เราเห็นอกเห็นใจคนอื่นได้ และการเห็นอกเห็นใจนี้จะนำไปสู่การให้อภัย ปล่อยวางจากอดีตและมีชีวิตที่สงบสุข
- ใช้ชีวิตแบบ go as a flow คนที่รู้จักตัวเอง พวกเขาจะใช้ชีวิตอย่างดีที่สุดในแต่ละวัน มีเป้าหมายที่พวกเขาต้องการ แต่มีความยืดหยุ่นกับวิธีการมองหาโอกาสที่ดี และคว้าเอาไว้เมื่อเวลามาถึง พวกเขาสามารถปรับเปลี่ยนแผนการได้เสมอเพราะพวกเขาเข้าใจดีว่าชีวิตไม่มีอะไรที่แน่นอน
- มีประสบการณ์ชีวิตที่ดีไม่มีใครที่มีชีวิตที่สมบูรณ์แบบเป็นอย่างที่คิดไว้ทั้งหมด ทุกคนล้วนเคยผ่านความผิดหวัง ผิดพลาด หรือ มีปัญหามาแล้วทั้งสิ้น คนที่รู้จักตัวเองเข้าใจเรื่องนี้ดี พวกเขาจะไม่ยอมให้ความผิดหวัง ความผิดพลาด หรือปัญหาเข้ามาทำลายวันเวลาที่ดีของชีวิต พวกเขาจะเรียนรู้จากความผิดพลาด แล้วนำมันมาปรับใช้กับปัจจุบัน และมีความเชื่อว่าพวกเขาจะสร้างอนาคตที่พวกเขาต้องการได้
- มีอารมณ์ขันกับชีวิต คนที่รู้จักตัวเองสามารถมองความผิดพลาดให้เป็นเรื่องตลกได้ พวกเขาไม่จริงจังกับชีวิตมากเกินไปเพราะเข้าใจว่าในชีวิตนี้ไม่มีอะไรที่ตรงไปตรงมาปัญหา และความไม่แน่นอนเป็นเรื่องปกติ พวกเขาสามารถหัวเราะให้กับวันแย่ๆ ได้
- ไม่กลัวการเปลี่ยนแปลง อนาคตเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน แต่มนุษย์ถูกสร้างมาให้รู้สึกปลอดภัยกับความคุ้นเคย ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกถ้าเราจะมีความกลัวและความวิตกกังวล เมื่อจะต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลง สิ่งที่ไม่คุ้นเคยกับการเปลี่ยนแปลงจะทำให้เราเติบโต จะทำให้เราพัฒนาทักษะ และความสามารถใหม่ๆเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นคนที่รู้จักตัวเองดีจะเข้าใจความจริงข้อนี้เป็นอย่างดี
- ให้คำจำกัดความชีวิตของเราเอง ไม่ว่าจะเป็นคำจำกัดความของความสำเร็จ ความสุข ครอบครัว ความรัก พวกเขามีคำจำกัดความของพวกเขาเองเมื่อเรารู้จักตัวเอง เข้าใจโลก เข้าใจชีวิต เราจะไม่เอาคำจำกัดความของคนอื่นมาเป็นข้อจำกัดของการใช้ชีวิตของเรา เมื่อรู้ว่าการที่เรารู้จักตัวเองจะทำให้เราสามารถมีความสุขกับชีวิตได้มากมายแค่ไหน
คราวนี้เรามาดูกันว่า แล้วเราจะมีวิธีการมาทำความรู้จักกับตัวเองได้อย่างไร นักจิตวิทยาได้แนะนำ 5 วิธีการที่จะช่วยให้เราทำความรู้จักกับตัวเองได้ดังต่อไปนี้
- ยอมรับในสิ่งที่เราเป็น เราจะไม่มีทางรู้จักตัวเองได้อย่างแท้จริงถ้าเราไม่สามารถยอมรับตัวเองในแบบที่เราเป็นได้ก่อน การยอมรับเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลง เมื่อเรายอมรับตัวเองเราจะสามารถทำความเข้าอกเข้าใจสิ่งที่เราเป็น และรักตัวเองได้อย่างจริงใจ เราจะมองเห็นว่าอะไรคือจุดแข็งของเราความผิดพลาดในอดีตที่เกิดขึ้นไม่ได้เป็นตัวกำหนดตัวเรา หรืออนาคตของเราเลย ความผิดพลาดเป็นเรื่องปกติที่ทุกคนก็เคยผ่านมา เราสามารถที่จะเรียนรู้จากมันและนำมันมาใช้ในการดำเนินชีวิตของเราในปัจจุบันและอนาคตให้ดีได้
- ทำความเข้าใจว่าอะไรคือจุดแข็งของเราตั้งแต่เล็กจนปัจจุบัน เราคงจะพอมองออกมาว่าทำอะไรได้ดี และมีความสุขกับการทำอะไร การได้ลงมือทำจะทำให้เราเข้าใจตัวเราเองมากขึ้นเปิดโอกาสให้ตัวเองได้ทดลองสิ่งใหม่ๆ ก้าวออกจาก comfort zone พัฒนาศักยภาพของเราจากจุดแข็งของเราเมื่อเราได้ทำในสิ่งที่เรามีความสุขเราก็จะทำมันได้ดี นำไปสู่การชื่นชอบตัวเองและความสำเร็จ
3 ชื่นชมยินดีและขอบคุณกับสิ่งรอบตัว การขอบคุณเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังอย่างหนึ่ง คนที่ชื่นชมยินดีกับสิ่งที่มีอยู่ในชีวิตของพวกเขาในปัจจุบัน จะมีสุขภาพจิตใจและร่างกายที่ดีกว่าคนทั่วไป มีกำลังใจที่จะลงมือทำและได้มาซึ่งสิ่งที่พวกเขาต้องการ พวกเขาเข้าใจดีว่า แม้ว่าจะมีเรื่องที่ไม่ดีมีความผิดหวังเกิดขึ้น แต่อย่างไรก็ตามในวันที่แย่ก็มีด้านดีให้มาเสมอ
- ยอมรับและปล่อยวางสิ่งที่เกิดขึ้นกับเรามาจากเหตุและปัจจัยหลายอย่าง บางส่วนเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมและคาดการณ์ได้ และบางส่วนเราสามารถจัดการมันได้ด้วยตัวของเราเอง นั่นก็คือตัวเราความคิดของเรา ยอมรับว่าเราไม่ได้สมบูรณ์แบบ เราเลือกและ ตัดสินใจอย่างดีที่สุดในแบบที่เรารู้ในอดีตแล้วเช่นเดียวกับคนอื่น ยอมรับตัวเองในแบบที่เราเป็น ยอมรับเรื่องราวที่เกิดขึ้น และปล่อยให้มันเป็นอดีต รู้ว่าเราไม่จำเป็นต้องเป็นแบบเดิม เราสามารถจัดการกับเหตุและสร้างอนาคตใหม่ได้ด้วยตัวเราเอง
- สร้างชีวิตของเราในแบบของเราคนที่รู้จักตัวเอง จะเป็นตัวของตัวเอง พวกเขาซื่อสัตย์กับความรู้สึกของตัวเอง รู้ว่าตัวเองชอบอะไรและไม่ชอบอะไรทำในสิ่งที่ทำให้พวกเขามีความสุขและมีความหมายกับพวกเขา พวกเขาเลือกที่จะใช้ชีวิตในแบบของพวกเขาเอง ไม่เอาคำจำกัดความของความสำเร็จ ความสุขของคนอื่น มามีอิทธิพลเหนือการเลือกชีวิตของตัวเอง พวกเขารู้ว่าตัวของพวกเขามีคุณค่า โดยไม่ต้องรอการยอมรับจากคนอื่น การที่พวกเขาเห็นคุณค่า และรักชีวิตของตัวเอง ทำให้พวกเขาเลือกสิ่งดีๆให้ตัวเอง ดำเนินชีวิตในทางที่จะทำให้พวกเขามีความสุขอย่างแท้จริง โดยการมองหาโอกาสดีๆที่สอดคล้องกับความต้องการของชีวิต รวมไปถึงมีความมานะอุตสาหะในการทำสิ่งต่างๆที่ตัวเองต้องการให้ประสบความสำเร็จได้ และนี่คือข้อดีของการรู้จักตัวเองและวิธีการที่จะทำให้เรารู้จักตัวเอง คงจะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตของผู้อ่านได้ให้ใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขในท่ามกลางสังคมที่มีความแตกต่างหลากหลายของผู้คนต่อไป
โดย อาจารย์จิระ วงษ์ภีรักษ์ วิทยาลัยอาชีวศึกษาวิริยาลัยนครสวรรค์
